KUYA JEUNG MONYET NGALA NANGKA
Kacaturkeun... Aya
Sakadang Kuya jeng Sakadang Monyet. Eta Kuya jeung monyet teh estuning nyobat
dalit pisan.
Hiji peuting, Sakadang
Kuya jeung Sakadang Monyet sararé di sisi leuwi, dina tangkal kiara. Sakadang
Monyét saré dina dahan anu panghandapna. Ari Sakadang Kuya saré dina sela-sela
akar kiara. Henteu pajauh. Maksudna sangkan bisa ngobrol méméh saré. Atawa bisa
silihgeuingkeun mun aya nanaon. Ari dug, ari ker duanana saré tibra.
Tengah peuting,
Sakadang Monyét nyaring. Tuluy ngageroan Sakadang Kuya.
“Sakadang Kuya, ieuh,
Sakadang Kuya! Hudang sakeudeung!”
“Aya naon Sakadang
Monyét?”
“Uing ngimpi manggih
tangkal nangka, buahna mani leubeut.”
“Di mana?”
“Di tengah leuweung.
Tapi dina impian téh dituduhkeun lebah-lebahna ogé.”
“Keun isukan urang
téang. Ayeuna mah urang saré deui wé da peuting kénéh!” ceuk Sakadang Kuya.
Ngadéngé jawaban kitu,
Sakadang Monyét saré deui. Meni dug-ker. Ari Sakadang Kuya mah rada hésé kana
saré deuina téh. Keur kitu, kadéngé Jang Onyé ngalindur. Cenah, “Ah, isukan mah
rék ngala nangka. Diala ku sorangan, da Sakadang Kuya mah teu bisaeun naék.
Didahar kabéh ku sorangan, Sakadang Kuya mah ku uing moal dibéré.”
Ngadéngé kitu,
Sakadang Kuya ngahuleng, mikiran caritaan Sakadang Monyét. Tuluy néangan akal,
sangkan teu kalicikan ku Sakadang Monyét. Sanajan lila ulengna, tapi teu burung
kapanggih ogé. Geus kitu mah, reup baé Sakadang Kuya téh saré deui.
Isuk-isuk, wanci
carangcang tihang, Sakadang Monyét geus hudang. Jrut turun tina dahan tempat
saréna. Tuluy baé ngaguyah-guyah ngahudangkeun Sakadang Kuya.
“Yeuh, Sakadang Kuya,
hudang! Hudang, huy! Hayu urang néang nangka téa!” ceuk Sakadang Monyét.
Sakadang Kuya hudang,
nololkeun sirahna, pok ngomong, “Ké atuh Sakadang Monyét, ayeuna mah isuk
kénéh!”
“Ih, engké mah bisi
kaburu diala ku batur!”
“Apal henteu jalanna?”
“Ih, puguh wé, da dina
impian téh dituduhkeun lebah-lebahna.”
“Hayu atuh!”
Bring éta dua sobat
anyar téh indit ka jero leuweung. Inditna teu bisa gancang, sabab Sakadang Kuya
mah leumpangna boyot. Kira-kira wanci pecat sawed, kakara nepi ka nu dituju.
Enya wé, henteu salah impian Sakadang Monyét téh. Di dinya aya tangkal nangka
sagedé beuteung munding. Buahna leubeut tinggarayot dina dahan-dahanna.
“Sok-sok atuh geura
naék, ulah ngahuhuleng baé!” ceuk Sakadang Kuya ka Sakadang Monyét.
“Ké heula, gampang
naék mah. Ngan uing téh teu nyaho, kumaha carana ngabédakeun nangka anu geus
asak jeung nangka anu atah kénéh,” ceuk Sakadang Monyét.
Sakadang Kuya seuri
leutik ngadéngé omongan Sakadang Monyét kitu téh. Asa manggih jalan pikeun
metakeun akalna, anu meunang mikiran tadi peuting. “Gampang atuh ngabédakeunana
mah. Ditepakan wé. Lamun sorana plék-plék-plék, tandana éta nangka geus asak.
Lamun sorana pluk-pluk-pluk, hartina atah kénéh,” ceuk Sakadang Kuya.
Henteu talangké deui,
térékél Sakadang Monyét naék kana tangkal nangka. Gugurayangan. Ceuk pikirna,
“Si Kuya mah rék dibéré anu aratah baé, ari anu arasakna keur uing, rék didahar
di luhur ku sorangan.” Terus nepakan nangka anu ngagarayot. Anu sorana
plek-plek-plek dirawatan ku manéhna. Ari anu sorana pluk-pluk-pluk mah
dipuragkeun bari ngajorowok, “Tah, Uya, méré nangka. Pék wé dahar ku sorangan.
Lamun hayang nu asak, naék ka dieu!” cenah.
Sakadang Monyét tuluy
ngagorogotan nangka dina luhur tangkal. Leungeunna, sungutna, malah sukuna ogé
pinuh ku geutah. Ari sababna, nangka anu didaharna téh nangka atah. Sakadang
Monyét teu nyahoeun, saenyana nangka asak mah lamun ditepakan téh sorana
ngagepluk, lain ngageplék.
“Aha euning Huya,
angkra téh atrah,” ceuk Sakadang Monyét, ngomongna teu béntés, lantaran biwirna
rapet ku geutah nangka. Sakadang Kuya teu némbalan.
Ari rét Sakadang
Monyét ningali ka handap, katémbong Sakadang Kuya keur ngalimed baé ngadaharan
nangka asak. Karonéng jeung seungit deuih. Malah nangka téh ampir béak, tinggal
jaramina jeung sikina anu balatak di sabudeureunana.
Sakadang Monyét kacida
kagétna. Geus teg baé boga rasa yén manéhna geus kabelejog ku Sakadang Kuya.
Buru-buru manéhna tuturubun nyampeurkeun ka Sakadang Kuya.
“Emh, Sakadang Kuya
mah teungteuingeun, nangka asak didahar ku sorangan,” ceuk Sakadang Monyét.
“Apan ieu ogé paméré
ti Sakadang Monyét, da uing mah teu bisa naék,” témbal Sakadang Kuya.
“Cing atuh uing
ngasaan nangka asak, da anu didahar ku uing mah nangka atah!”
“Tah, aya sanyamplung
deui!” ceuk Sakadang Kuya.
Nangka anu sanyamplung
téh dicokot ku Sakadang Monyét, tuluy didahar. Enya wé ngeunah, amis kareueut.
Sakadang Monyét gantung teureuyeun. Ménta deui ka Sakadang Kuya, puguh da geus
béak.
“Sakadang Kuya mah
kawas lain jeung sohib baé!” ceuk Sakadang Monyét bari jamedud. Tuluy lumpat,
térékél naék kana tatangkalan, indit ninggalkeun Sakadang Kuya. Sakadang Monyét
téh pundung tayohna mah.
Sanggeus kitu mah,
Sakadang Kuya ogé balik deui ka tempat asalna. Leumpangna beuki ngadédod baé,
lantaran beuteungna seubeuh teuing ku nangka.
Terjemahan nya
BalasHapus